معرفی شهرستان فردوس

شهر فردوس مرکز شهرستان فردوس، در استان خراسان جنوبی در شرق ایران است. این شهر در فاصله ۳۴۵ کیلومتری جنوب مشهد و ۱۹۵ کیلومتری شمال غربی بیرجند و در مسیر محور اصلی ارتباطی استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، بوشهر، هرمزگان و فارس به مشهد واقع است. شهر فردوس، از سطح دریا ۱۲۹۳ متر ارتفاع دارد و در سال 1402، حدود 54258 نفر جمعیت داشته‌ است. این شهر که تا سال ۱۳۰۸ خورشیدی، تون نام داشته و در متون قدیمی اغلب به نام بلده طیبه تون و در مکاتبات دوره صفویه، به نام دارالمؤمنین تون نامیده شده، امروزه به خاطر انار و زعفران مرغوبش شناخته شده‌ است. بر مبنای آخرین داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)  بیشترین درازای این شهر ۵/۵ کیلومتر می باشد. دمای هوای فردوس با توجه به نزدیکی آن به کویر و کمبود رطوبت، بین شب و روز و تابستان و زمستان، اختلاف زیادی دارد. هوا در تابستان گرم و خشک و در زمستان سرد و بارانی است. عمده بارندگی سالانه، از آغاز آذر تا پایان فروردین صورت می‌گیرد. دی، سردترین ماه و تیر، گرم‌ترین ماه سال می‌باشد. شهر فردوس در مسیر اصلی ارتباطی شمال شرق به جنوب و جنوب غرب ایران قرار گرفته‌است. جاده بجستان- فردوس- دیهوک، بخشی از بزرگراه ۷۸ آسیا بوده که ارتباط دهنده ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه با بندرعباس می‌باشد. همچنین محور اصلی ارتباطی مشهد به استان‌های جنوبی ایران (به ‌جز سیستان و بلوچستان) از فردوس عبور می‌کند. مسیر اصلی ارتباطی استان‌های یزد، اصفهان، فارس و بوشهر به مشهد، از طریق جاده ۶۸ تا دیهوک و سپس ادامه مسیر به سمت فردوس و سپس مشهد از طریق جاده ۹۱ می‌باشد. همچنین محور اصلی ارتباطی استان‌های کرمان و هرمزگان، از طریق جاده ۹۱ بوده که از فردوس عبور می‌کند. قرار داشتن فردوس در مسیر ارتباطی استان‌های جنوبی ایران با مشهد، باعث شده که مسافران زیادی از این شهر عبور کنند.

مکان‌های ییلاقی و تفریحی فردوس عمدتاً در شمال و شمال شرق آن و در مجاورت کوهستان‌های فردوس قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، شهرستان فردوس، از جمله شهرستان‌های تاریخی کشور است که ۶۵ اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.

مهم‌ترین مکان‌های تفریحی و گردشگری فردوس عبارت اند از آبگرم معدنی فردوس، شهر تاریخی تون، مسجد جامع تون، مسجد، آب انبار و حمام کوشک، حمام خیروز و موزه مردم‌شناسی، مدرسه علمیه علیا، مدرسه علمیه حبیبیه، حوض‌انبار و مسجد سیدی، بارگاه امام‌زادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم، قنات بلده، سنگ سوراخ، کوه قلعه، قلعه دختر، کویر پلوند، کاروانسرای خوشاب و سد مهوید.

محصولات و سوغات اصلی منطقه را انار، زعفران، پسته، بادام، پنبه، گردو، انواع کشک و زیره تشکیل می‌دهند. شهرستان فردوس، یکی از تولیدکنندگان اصلی انار در ایران است. میزان تولید سالانه انار در این شهرستان، حدود ۳۰ هزار تن است که حدود ۴۰ درصد از تولیدات باغی استان خراسان جنوبی را تشکیل می‌دهد. این مقدار انار از ۲٬۰۴۵ هکتار سطح زیر کشت بدست می‌آید.

قالی فردوس، از مهم‌ترین صنایع دستی شهرستان فردوس بوده و این شهرستان، یکی از مهم‌ترین مناطق قالی‌بافی استان خراسان جنوبی است. همچنین صنایعی مانند تون بافی، سفال‌گری، برک بافی، گلیم بافی، نمد مالی، معرق‌کاری و مشبک‌کاری در شهرستان رواج دارد. غذاهای سنتی فردوس شامل: آش، جوش پره، آب گوشت ولتی، اشکنه اجز، بلغور شیر، توگی، پخلگی، هون لکی، قروتی، کشک غنه، کاچی، خوشدلی، خعمعک، سرموک شل، نان سرموکی و خوراک سرموکی است.

 

                  

 

                  

 

                  

 

                    

 

                      

 

                                                           

 

         

 

                    

 

                    

کلنگ زنی اولین بیمارستان فردوس در سال 1312 توسط آیت الله نجفی و دکتر معتمد رضائی در محل میدان ششم بهمن به نام دکتر فیض محمد معتمد رضائی

آبگرم معدنی فردوس. سال 1330

 

مدرسه علمیه شیخ متعلق به دوران قاجار